vrijdag 27 oktober 2017

Lezing HISGIS door Hans Mol en Piet de Haan op zaterdag 4 november

Waar hebben ze eigenlijk gewoond?
Prof. dr. Hans Mol geeft een toelichting op Hisgis
Wie meer wil weten over zijn voorouders wil ook weten waar ze gewoond hebben. Een handig instrument om daar achter te komen is HISGIS. Prof. Mol vertelt daar deze middag meer over. HISGIS-Fryslân is het oudste onderdeel van HISGIS. Het komt voort uit het sinds 1988 lopende project Kadastrale en Prekadastrale Atlas fan Fryslân van de Fryske Akademy. In 1998 werd begonnen met het digitaliseren van de al uitgegeven delen voor het westen en noorden van Fryslân. Eind 2005 kon de HISGIS-site gelanceerd worden.

Hisgis Dokkum wat kun je ermee?
door Piet de Haan
Piet de Haan, redacteur van de Historische Vereniging Noordoost Friesland, vertelt over het project: Dokkum ien grutte puzzel. Hoe kwam de koppeling tussen enerzijds de kadasternummers van 1832 en anderzijds de nummering van de Reële goedschatting van 1805 tot stand? Wat waren de problemen en hoe werden ze opgelost? Wat zijn tot nu toe de resultaten en wordt er al gebruik van gemaakt?

Belangstellenden zijn van harte welkom op deze bijeenkomst!
De locatie is Café Wouters, Sophialaan 5, Leeuwarden tegenover het centraal station en het busstation.
Zaterdag 4 november.
Aanvang 13.30 uur. Toegang is vrij. Parkeren kunt u in de parkeergarages Zaailand en de Klanderij en op de P+R parkeerplaats Wijnhorsterstraat, achter het station.

woensdag 25 oktober 2017

Leeuwarden ontvangt grootste familie-historisch festival van Nederland in 2018

Het CBG|Centrum voor familiegeschiedenis organiseert samen met Tresoar en het Historisch Centrum Leeuwarden op zondag 3 juni 2018 het Famillement - het grootste evenement op het gebied van familiegeschiedenis in Nederland.

Het Famillement is een gratis evenement dat zowel leken als gevorderden op het terrein van (familie)geschiedenis veel te bieden heeft.

Voor 2018 is Leeuwarden als locatie gekozen omdat de stad dan culturele hoofdstad van Europa is. Het CBG heeft samen met Tresoar en het Historisch Centrum Leeuwarden (HCL) de organisatie in handen. Op het programma staan interviews, workshops, lezingen, rondleidingen en een informatiemarkt. Onderwerpen die aan bod komen zijn onder andere ontwikkelingen op het gebied van DNA-onderzoek en Friese geschiedenis. Ook worden dit jaar activiteiten voor kinderen georganiseerd. Plaats van handeling zal zijn Stadsschouwburg De Harmonie, Tresoar en HCL.


De komende maanden wordt het volledige programma bekend gemaakt op www.famillement.nl

De Historische Vereniging Noordoost Friesland had afgelopen jaar, in Utrecht, een drukbezochte stand en zal ongetwijfeld in 2018 ook van de partij zijn!

dinsdag 17 oktober 2017

Verslag ledendag Historische Vereniging Noordoost Friesland te Kollum

Op zaterdag 14 oktober 2017 werd de traditionele najaarsbijeenkomst van de Historische Vereniging Noordoost Friesland in Kollum gehouden. Het bestuur had een gevarieerd programma opgezet. We werden `s morgens bij Kollumer Museum Mr. Andreae vriendelijk met koffie en oranjekoek ontvangen.
We kregen een korte introductie over het ontstaan en de opzet van het museum. Daarna volgden twee lezingen. Eén van redacteur Hans Zijlstra, over de Doutzen Kroes van de zeventiende eeuw: Lisck van Eysinga (1595-1624). Deze lezing werd live via Twitter uitgezonden en kunt u hier terugkijken: https://www.pscp.tv/w/1yNxaVaDEMlKj

Volle zaal bij ledendag in Kollum


Wibo Boswijk heeft een portret schilderij van Lisck van Eysinga. Over haar zal nog een artikel in De Sneuper worden gepubliceerd, naar aanleiding van een vondst in een Album Amicorum over haar en een afgewezen liefde, Anthonius van Aylva.
Daarna volgde een lezing van dr. Oebele Vries over het Kollumer oproer van 1797. Vries is bestuurslid van museum Andreae en heeft zich jarenlang in het Kollumer oproer verdiept. In het museum zijn prachtige zaken rondom het oproer te bezichtigen.
U kunt hier de lezing van Oebele Vries terugzien: https://www.pscp.tv/w/1kvJpkrglWPGE

Vervolgens werd het tijd voor een bezoek aan het museum zelf.
Diverse foto's geven u een indruk van het Kollumer oproer, het leven van Mr. Andreae en werken van schilder Ids Wiersma. Ook zijn er diverse vitrines met zilveren objecten van Kollumer zilversmeden als Pytter Martens en de familie Radema.
Daarna lunchten we in de Colle, waar traditioneel weer een lekkere broodje kroket voor elk lid lag te wachten. Na de lunch vertelden de redacteuren Nykle Dijkstra en Jacob Roep over diverse actuele projecten van de verenigingen.
Jacob vertelde over de totstandkoming van de beeldbank die dankzij webmaster Jaap-Sip Faber prachtig is opgezet en via de website is te raadplegen. Diverse foto's worden nu ook op de Facebookpagina Oud Dokkum uitgelicht. We hopen te zijner tijd de beeldbank aan Europeana te koppelen zodat via deze website iedereen in Europa de foto's kan vinden. Verder vertelde Jacob over zijn deelname aan het project van Frisian book & Paper Restorers. Zij maken in het kader van Leeuwarden Culturele Hoofdstad 2018 een historisch prentenboek van alle Friese Elfsteden. Van elke stad wordt één verhaal opgenomen waarbij een historische prent wordt getekend en gedrukt. Dit gebeurt allemaal ambachtelijk. Van de stad Dokkum heeft Jacob het zeeroversverhaal van Nykle Dijkstra aangeleverd. Daarvan wordt momenteel een historische prent gemaakt met een korte toelichting van het verhaal.
Nykle nam daarna het woord en vertelde hoe het zeeroversverhaal de afgelopen maanden het NOS, radio NPO 1 en andere regionale media wist te halen. Tijdens de Admiraliteitsdagen werd het lied ten gehore gebracht. Nadien kreeg Nykle nog veel positieve reacties en het blijft doorwerken, want misschien komt er wel een standbeeld van de rovers in Dokkum. Maar dat is toekomstmuziek.

Tot slot vertelde Nykle over de deelname van onze vereniging aan de Historicidagen die op 24, 25 en 26 augustus in Utrecht plaatsvonden. Onze vereniging gaf daar een sessie met vier andere historici. We hebben onze werkwijze met wetenschappers en Sneupers gepromoot aangezien daar prachtige projecten uit voort zijn gekomen. Wij hopen dat meer historische verenigingen in Nederland met wetenschappers gaan samenwerken. Dit kan tot mooie resultaten leiden.

Na de lunch brachten we eerst een bezoek aan de Maartenskerk Deze heeft prachtige oude muur- en plafondschilderingen, vele herenbanken (met familiewapens van oa families Botnia, Broersma, Van Rosema, De Schepper), een Van Gruisenorgel, een rouwbord van Eyso de Wendt (rijk geworden bij de VOC in China) en bijzondere grafzerken.
De echtgenoot van Lisck van Eysinga, Hessel van Meckema ligt met een grote steen op het koor, waar ook een voormalig ingang naar de grafkelder lijkt te zijn (een rijtje zwarte stenen dwars boven de grafsteen).
Ook de gelijknamige overgrootvader van de kunstschilder Hermannus Collenius ligt met een grafsteen op het koor.
Boven een deur een mooi schilderij met putti, door Wessel Pieters Ruwersma, een leermeester van Willem Bartel van de Kooi en in de consistoriekamer een gevelsteen uit 1695 van de 7 Kamers , een voormalig woningencomplex. Kortom een rijk bedeelde kerk!
Van een heel andere aard was de Oosterkerk met zijn bijzondere interieur. Deze gereformeerde kerk is verrassend kleurrijk en ontworpen door architect Egbert Reitsma, die lid was van de Groninger Ploeg en de kerk in Amsterdamse Schoolstijl liet bouwen.

De foto-impressie gemaakt door Jacob Roep kunt u hier bekijken.
Ook een online album gemaakt door Hans Zijlstra

We hebben nu al veel zin in de voorjaarsbijeenkomst van 2018. Daar kunt u ook bij zijn! Nadere informatie volgt in De Sneuper.
Word nu lid via dit aanmeldformulier op onze site: http://www.hvnf.nl/aanmeld-formulier/

maandag 16 oktober 2017

Online beeldbank van de Historische Vereniging Noordoost-Friesland

Een jaar geleden deed Jacob Roep een voorstel binnen de redactie tot het maken van een beeldbank voor de beeldcollectie van de vereniging. Destijds reageerde de redactie erg enthousiast op dit initiatief. Er werd veel overlegd aan welke voorwaarden de beeldbank in dat geval moest voldoen. Dit werd in nauw overleg met het bestuur en de webmaster Jaap-Sip Faber gedaan. Zowel het bestuur als Jaap-Sip stonden achter het initiatief tot het realiseren van de beeldbank. Na een jaar van hard werken, is de beeldbank een feit!

Vooraf werden diverse programma’s (CMS’en) voor de beeldbank bekeken en getest. Uiteindelijk werd besloten de beeldbank binnen de website van de vereniging (www.hvnf.nl) te integreren. Dankzij de kunde en het geduld van onze webmaster Jaap-Sip werd de beeldbank stukje bij beetje opgebouwd. Jaap-Sip is grondig te werk gegaan en heeft bij diverse mensen en instellingen advies ingewonnen, zoals bij collectievormer Hans Laagland van Tresoar, medewerkers van Picturae en Europeana. Op basis van deze contacten werden de voorwaarden opgesteld waaraan de beeldbank moest voldoen. Zo voldoet iedere foto in de beeldbank aan de Dublin Cores. Dit is een internationale standaard voor meta-data waaraan de omschrijvingen van een foto moet voldoen, zoals een titel, auteur, labels, omschrijving, datum, locatie, enz. Op deze wijze zijn de afgelopen maanden vele foto’s aan de beeldbank toegevoegd.

Het resultaat mag er zijn. U kunt de beeldbank in het menu bovenaan de website van de vereniging vinden: www.hvnf.nl
Vervolgens kunt u honderden foto’s bekijken. Via een zoekbalk kunt u op trefwoord naar foto’s zoeken maar ook op basis van labels. Bij iedere foto staan deelknoppen waarmee u de foto via social media kunt delen. Tevens kunt u bij iedere foto een reactie plaatsen. Verder kunt u de foto’s uitvergroten zodat u de details op de foto nog beter kunt zien. Met alle reacties van bezoekers hopen wij meer informatie over onze beeldcollectie te verzamelen.
Tot slot willen we nog melden dat er automatisch een backup (reservekopie) van de beeldbank wordt aangemaakt. Dit verkleint de kans op het verliezen van foto’s in de toekomst mocht er iets met de website gebeuren.

Op onze Facebookpagina en die van Oud Dokkum zullen de komende tijd regelmatig foto’s uit de beeldbank worden geplaatst. Zo kunnen vele mensen van de oude foto’s genieten. Mocht u ook foto’s voor onze beeldbank ter beschikking willen stellen dan kunt u die mailen naar info@hvnf.nl
Ook voor vragen en opmerkingen kunt u bij dit e-mailadres terecht. 

vrijdag 13 oktober 2017

Poezie-album Trijntje Vrolijk uit Sneek op Amsterdamse rommelmarkt

Na het bezoeken van de tentoonstelling over Johannes Maelwael in het Rijksmuseum in Amsterdam liep ik nog even over het Museumplein. Er stonden nog diverse marktkraampjes, die zo langzamerhand aan het afbreken waren. Bij een van de laatste kraampjes stond een jongeman door een oud boekje te bladeren, en toen ik over zijn schouder meekeek zag ik plots de handgeschreven naam Zijlstra.

Nieuwsgierig pakte ik het boekje op nadat hij het had teruggelegd. Het bleek een poezie-album uit 1918 van ene Trijntje Vrolijk uit Sneek.
Bijna alle versjes, met bijbehorend plaatje zijn door mensen uit Sneek in 1918 en 1919 geschreven. Het begint met haar vader en moeder en daarna volgen namen als Feenstra, Hoekstra, Postma, Zijlstra, Hammersma en Henstra.
In totaal staan er 30 versjes in (veel hebben de aanhef Zus of Zusje), voor de volledigheid van de volgende personen (ze begon dichtbij huis):  Pa Vrolijk, Ma Semplonius, Broer Jo, Broer Henk, Nicht Eberdina. En verder:
G vd Sluis, onderwijzeres
Aebeltje Zijlstra
JW Zijlstra
Schoolvriendin Sjoe Feenstra
Idem Hielkje Hoekstra
Nicht Helena
Vriendin Jantje Ferwerda
A Dijkstra
Aerie Pschitizki
Marijke Hoekstra
M Henstra
Tante Janna
Grietje Vis
Gretha Westra
T Postma
Jacoba Zijlstra
Reintje Baning
Marianne Reindorp
H de Jong
Hermina de Vries
Tante Ydema (?)
A Hammersma
F Terpstra

Trijntje is geboren in 1909 in Sneek, dus toen circa 9 jaar oud: dochter v Pieter Vrolijk en Geesje Semplonius. De ouders huwden in 1898 in Sneek, hij van Sneek en zij van Oosterwierum. Ze woonden in Sneek aan de Prins Hendrikkade 46a.

Ik vroeg via Twitter of het Museum Sneek, beter bekend als het Fries Scheepvaartmuseum, interesse had. En dat hadden ze!
Binnenkort zullen ze het album aan hun (bibliotheek-)collectie kunnen toevoegen en nakomelingen of andere sneupers er mogelijk nog plezier van hebben.










maandag 9 oktober 2017

Friese Flora Saskia van Uylenburgh steelt show in Amsterdam

Begin mei was ik in Rusland, in Sint-Petersburg en Moskou. In Sint-Petersburg, vanaf 1703 door tsaar Peter gebouwd met behulp van o.a. veel ambachtslieden uit de Republiek, moet je natuurlijk het wereldberoemde Hermitage bezoeken.
In de loop der eeuwen zijn door de tsaren honderden Hollandse meesters verzameld, die dan ook na aankoop nooit meer in Nederland te zien waren. Deze schilderijen werden vaak via agenten op veilingen gekocht en per schip over de Oostzee getransporteerd. Eenmaal ging dit mis en belandde de lading van 27 Hollandse Meesters in het schip de Vrouw Maria op de zeebodem!

Een van de mooiste schilderijen in de vaste collectie in Sint-Petersburg is Rembrandts Flora, een portret van zijn Friese echtgenote Saskia van Uylenburgh, die hij in hun trouwjaar 1634 schilderde. Argeloos kijkt ze de aanschouwer aan. In hetzelfde jaar schilderde Rembrandt de inmiddels beroemde portretten van Marten en Oopjen, terwijl Wybrand de Geest (in 1622 getrouwd met Hendrickje Uylenburgh, een nicht van Saskia) de weelderige Vrijheer van Ameland, Wytze van Cammingha schilderde.

Saskia, geboren in Leeuwarden, woonde vanaf haar twaalfde, toen ze wees werd (1624), met haar broer Geert en zus Titia in het gezin van haar oudere zus Hiskje van Uylenburgh in Sint Annaparochie. Hiskje van Uylenburgh was gehuwd met jurist Gerrit van Loo, secretaris van Het Bildt.
Saskia woonde in 1634 tijdelijk in Franeker, waar ze haar zwager, de Poolse hoogleraar Johannes Maccovius, hielp nadat zijn vrouw Antje van Uylenburgh was overleden.
In 1642 overleed Saskia op 29-jarige leeftijd, vermoedelijk aan tuberculose. Ze werd begraven in de Oude Kerk te Amsterdam, waar hedentendage haar grafsteen nog te zien is. Elk jaar op 9 maart om precies acht over half negen in de ochtend valt de zon op het graf. Er is dan een ontbijtbijeenkomst in de kerk met muziek en een korte lezing.

Sinds afgelopen week is Saskia, middels haar portret als Flora, terug in Amsterdam. Het Hermitage in Sint-Petersburg heeft haar, samen met diverse andere Hollandse Meesterwerken, uitgeleend aan het Hermitage aan de Amstel in Amsterdam. Daar schittert ze nu in het middelpunt van wat al het Rembrandtplein wordt genoemd, de centrale ruimte met diverse schilderijen van Rembrandt, maar ook van fijnschilder Gerard Dou, de zoon van Harlinger glasschilder Douwe Jans. (Dou is dus een verkorte versie van het patroniem Douwes.)