zondag 11 april 2010

Rentmeestersrekeningen Noordoost Friesland

Een mooie en weinig bekende bron voor de vroege 16e eeuw betreft de Rentmeestersrekeningen.  
R.S. Roarda heeft er een en ander over gepubliceerd en geïndexeerd.
Ook Samme Zijlstra gebruikte ze in zijn boek Skiednis fan Eastdongeradiel p 32/33:
Rentmeestersrekeningen 1524-1525, 1525-1526, 1526-1527 en 1527-1528

Uit de rekeningen van de eerste grietman van Oostdongeradeel onder de Habsburgers, Focx van Dockum (van 1524 tot 1537), krijg je inzicht in zaken die hij behandelde:
Haytte en Kempe hebben elkaar aan het haar getrokken en een blauw oog geslagen bij een ruzie. Beide krijgen 9 stuivers boete.
Kempe Sipma die iemand bedreigde kreeg 18 stuivers boete. Mr Tesne die Jelle Geerlofs vrouw geslagen had en Geerlof zelf in het water gooide moest 34 stuivers betalen en Douwe Sybrandsz, die Merck Kempez een 'menedige hont' had genoemd: 12 stuivers.
Boye uit Wetsens had een paar varkens gestolen en betaalde ook 12 stuivers. Tjeger en Riske Hollinge uit Ee moesten voor een gebroken trouwbelofte resp 9 carolusguldens en 7 stuivers en 11 car glds en 4 stuivers betalen. Zwaardere vergrijpen werden voorgelegd aan het Hof van Friesland.
Taeke Burschma die in Ee Zeger Hoytesz had doodgeslagen kon het afkopen voor 75 gg terwijl Jan Kistemaker voor doodslag maar 28 gg hoefde betalen.

Tresoar HvF, Criminele Sententies II, 1, fol 98/vo-99; II, 2, fol. 20-20v: Nanne Scheerdts stal in 1531 enkele paarden in Aalsum en werd opgehangen en Rommert Wessels werd vanwege mishandeling verbannen uit Friesland. Toen hij in 1544 stiekum terug kwam werd hij gegeseld. En Coert Gerrits uit Anjum moest in 1559 voor 528 dagen naar de gevangenis in Leeuwarden.

Verder waren grietman van Oostdongeradeel Worp Ropta (1539-1548), Rintje Folkerts van Aytta (1554-1570 en ook Broeder in het Zoete Naam Jezus Gilde) en Doede van Syrcxma (1570-1578, genoemd in de door Jan Post ontsloten prachtige bron Quaclappen 1600-1612)

Een overzicht van Noordoost Friezen in de Rentmeestersrekeningen 1518-1575  ziet u op de Sneuper-site.

Geen opmerkingen: